Trafik Sigortasının Fiyatını Kim, Nasıl Belirliyor?

Türkiye’de 29 milyona yakın sürücü, son istatistiklere göre de trafiğe kayıtlı 23 milyon 399 bin araç bulunuyor. Trafik sigortalı araç sayısı da 23 milyon civarında. Trafik sigortası deyince, sigorta sektörünün en çok poliçe sattığı ve sektörün prim gelirlerinin de yüzde 32’sini oluşturan sigorta branşı anlamına geliyor. Yani, sigortacılar açısından bu kadar önemli. Aynı durum sürücüler için de geçerli. Tüm araç sahiplerinin yaptırmak zorunda olduğu bir sigorta ve yaptırmayınca sürücüler hem para cezası ile karşı karşıya kalıyor hem de araçları bağlanıyor. Trafik sigortası toplumun büyük bir kesimini ilgilendirdiğinden sigortaya ödenen prim de önemli hale geliyor. Tabi, tüketicinin önceliği, zorunlu sigorta olduğundan, en düşük bedelle sigorta yaptırmak.

Peki, trafik sigortasının primleri kim tarafından ve nasıl belirleniyor? Daha da önemlisi, hangi sürücü, sigortaya kaç para ödüyor? Trafik sigortasında konu, fiyat olunca biraz bilgi vereyim. 2017 yılının ortasına kadar trafik sigortasının fiyatı sigorta şirketleri tarafından serbestçe belirleniyordu. Belirlenirken de her şirketin kendine göre; aracın türünden bulunduğu şehre, sürücünün hasar geçmişinden aracın ve sürücünün yaşına, sigorta şirketinin risk iştahına, sürücünün erkek mi kadın mı olduğuna kadar birçok kriter vardı. Aynı sürücüye bir şirket makul fiyat sunarken, bir diğer şirket yüksek fiyat talep edebiliyordu. Hele ki, sürücünün hasar geçmişi varsa, şirketlerin fiyatları arasındaki fark da açılıyordu.

Trafik Sigorası Fiyatı Devlet Belirliyor

Ancak 2017’nin Nisan ayında düzenleme yapılarak, trafik sigortasında tavan fiyat uygulamasına geçildi ve il il, hem araç gruplarına hem de sürücülerin hasar geçmişine göre sigorta primlerini; devlet, yani Hazine ve Maliye Bakanlığı belirlemeye başladı. Ne demek tavan fiyat uygulaması? Devlet, sigorta şirketlerine dedi ki, ‘trafik sigortasında tavan fiyatı ben belirliyorum, bu fiyatın üzerine sigortayı satamazsın ama altına satabilirsin’. 

Bugüne gelindiğinde trafik sigortasının primleri devlet tarafından belirleniyor ve sigorta şirketleri devletin belirlediği fiyatın üzerine poliçe satamıyor, ama isterse altına satabiliyor. Trafik sigortasında tavan fiyat uygulaması kapsamında da sigorta şirketlerine, her ay trafik sigortası primlerini yüzde 1.5 oranında arttırma hakkı tanındı ki, bu da yıllık yüzde 18’lik bir fiyat artışı anlamına geliyor. Yeri gelmişken belirteyim, koronavirüs salgını başladıktan sonra salgına karşı alınan önlemler çerçevesinde bu yüzde 1,5’luk fiyat artışına 15 Mayıs’ta yapılan bir düzenleme ile müdahale edildi. Haziran ayından sene sonuna kadar sigortacılar, trafik sigortası fiyatlarını aylık yüzde 0.75 oranında arttırabilecek.

Düşük Prim Ödemenin Formülü

Trafik sigortasının fiyatının belirlenmesinde iki önemli kriter var. Birincisi, sürücünün hasar geçmişi; diğeri, aracın hangi ilde bulunduğu.

Trafik sigortasında, sürücülerin hasar geçmişine göre; 1-2-3-4-5-6-7 olmak üzere 7 ayrı kategori (buna basamak da diyebiliriz) bulunuyor ve prim artırım, indirimleri bu basamaklara göre belirleniyor. 1-2-3 basamaklar hasarlı sürücülerin basamakları; 5-6-7 basamaklar hasarsız sürücülerin basamakları.

İlk kez sigorta yaptıracaklar, trafik sigortası sistemine 4. kademeden giriyor. Yani, 4. basamak, trafik sigortasına başlama basamağı ve prim artırım, indirim içermeyen, ilk kez trafiğe çıkacak olanların kademesi. Tavan fiyatta da tüm primler bu kademeye göre belirleniyor.

Hasarsız geçen her yıl bir kademe artıyor ve 7. kademeye kadar çıkılıyor, primler de ona göre azalıyor. 7. basamak, hiç hasar yapmayan sürücülerin basamağı ve trafik sigortasına düşük prim ödeniyor. Hasar yapıldığı her yıl için de kademe düşerek, 1. kademeye kadar iniliyor ve fiyat da artıyor. 1-2-3’üncü basamak ise sürekli hasar yapan, riskli grup ve haliyle yüksek prim ödüyorlar. Sigortacılar açısından 1. kademe, sürekli hasar yapanların olduğu yani, en yüksek prim ödeyen grup.

Peki, hasar ile kasıt nedir? Eğer bu hasar maddi ise bir kademe iniliyor; yok ölümlü ve yaralanmalı bir kaza ise iki basamak iniliyor. Nasıl ki, hasarsızlık kademesine göre belirli oranda indirim uygulanıyorsa; hasar durumuna göre de fiyata yine belirli oranda artırım uygulanıyor ki, 1. basamağa inen sürücüye en yüksek artırım yapılıyor.

Daha açık şöyle anlatalım. 4. kademeden trafik sigortasına giriş yaptınız, ilk yıl hiç kaza yapmazsanız, gelecek yıl poliçeniz 5. kademeden düzenlenir ve indirim uygulanır. Ama yok ilk yıl kaza yaparsanız, gelecek yıl poliçeniz yenilenirken 3. kademeden yenilenir ve indirim uygulanmadığı gibi priminiz de artar.

Yapılan güncelleme sonucunda trafik basakmaklarına 0 ve 8. basamak eklendi. Trafik basamağı 0. basamak olan sürücüler en riskli grupta yer alarak %200 zamla karşı karşıya kalacak. 8. basamakta yer alan sürücüler ise en düşük riskli olarak değerlendirilerek %50 indirimli fiyat teklifi alacaklardır.

Büyük Şehirde Fiyat Farklı

Trafik sigortasında fiyatı etkileyen ikinci faktör ise sürücünün trafiğe çıktığı il. Kazaların yoğun olduğu illerde uygulanan sigorta fiyatı farklı oluyor. Örneğin, İstanbul’daki bir sürücünün trafik sigortasında ödediği fiyat farklı, Kilis’te ödediği fiyat çok farklı.

Peki, tüm bu kriterler, bugün için trafik sigortası primlerini nasıl etkiliyor? Otomobiller bazında bakalım. Trafik sigortasına ilk başlama basamağı olan 4. kademede, İstanbul’daki sürücü sigortaya 1.539 lira, Ankara’daki sürücü ise 1.496, İzmir’deki sürücü 1.452 lira öderken; Kilis, Osmaniye, Ardahan, Mardin ve Muğla’daki sürücüler 1.379 lira ödüyor.

Çok hasarlı sürücülerin olduğu 1. basamakta ise, İstanbul’daki hasarlı sürücü sigortaya 3.847 lira, Ankara’daki sürücü 3.739 lira öderken; Mardin, Muğla, Tunceli, Şanlıurfa’daki çok hasarlı sürücü 3.449 lira ödüyor.

Bir de 7. basamaktaki hasarsız sürücülere bakalım. Hiç hasarı olmayan sürücü İstanbul’da trafik sigortasına 847 lira, Ankara’da 822 lira öderken; Osmaniye, Kilis, Ardahan, Kütahya’daki sürücüler 758 lira ödüyor.

Daha detaylı bilgi almak için illere göre trafik sigortası fiyatları içeriğimizi okuyabilirsiniz.

Her alanda olduğu gibi sigortacılıkta da bilgi sahibi olmak çok önemli. Sizi ilgilendiren bir konuda doğru bilgiye ulaşırsanız kazanan siz olursunuz.

Bu yazı Hürriyet Gazetesi Yazarı Noyan Doğan tarafından doğru ve tarafsız bilginin kaynağı www.sigortaladim.com için hazırlanmıştır.