2. El Araç Alım / Satım Rehberi

İkinci el araç alım ve satımı hem alıcılar hem de satıcılar için dikkatle yönetilmesi gereken önemli bir süreçtir. Araçların fiyatlarının sıfır modellere kıyasla daha ulaşılabilir olması nedeniyle ikinci el araç piyasası ülkemizde oldukça hareketlidir. Ancak bu hareketlilik beraberinde bazı riskleri de getirebilir. Özellikle aracın teknik durumu, geçmiş kazaları, noter sürecinde yapılması gerekenler, ödeme ve belge işlemleri, ekspertiz raporu zorunluluğu ve trafik sigortası gibi pek çok detay bu sürecin doğru ve güvenli bir şekilde tamamlanması açısından büyük önem taşır.

İkinci el araç alırken veya satarken atlanacak küçük bir ayrıntı, ileride ciddi maddi ve hukuki sorunlara yol açabilir. Bu nedenle tüm aşamaların bilinçli bir şekilde yürütülmesi şarttır. Yazımızın devamından ikinci el araç alırken ya da satarken dikkat etmeniz gerekenler, güncel mevzuatlar ve noter işlemlerine dair tüm detaylara ulaşabilirsiniz.

İkinci El Araç Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

İkinci el araç alırken ilk dikkat edilmesi gereken konu, aracın geçmişidir. Aracın daha önce kaza yapıp yapmadığı, kilometre bilgisi, değişen ve boyalı parçalar gibi detaylar mutlaka incelenmelidir. Bu inceleme sürecinde oto ekspertiz raporu büyük önem taşır.

Bununla birlikte, ikinci el araç almadan önce aşağıdaki adımları takip etmeniz son derece önemlidir:

• Plaka sorgulama ile aracın ceza, haciz, rehin ya da vergi borcu olup olmadığı öğrenilmelidir.

• TRAMER kaydı sorgulanarak kaza geçmişi görüntülenmelidir.

• Aracın kilometresinin düşürülüp düşürülmediği kontrol edilmelidir.

• Lastik, fren, amortisör, motor, şanzıman ve yürür aksamı dikkatlice incelenmelidir.

• Araç üzerinde rehin, ipotek veya haciz kaydı bulunuyorsa satış işlemi gerçekleştirilemez.

Tüm bu detayların atlanmaması, alıcının ileride karşılaşabileceği sürprizlerin önüne geçer. Uzman bir oto ekspertizden destek alınarak sürecin profesyonel şekilde yürütülmesi araç alırken sorun çıkmaması adına önemlidir.

2. El Araç Satışında Oto Ekspertiz Zorunluluğu

2024 yılı itibarıyla yürürlükte olan düzenlemeye göre, 8 yaşın altındaki ve 160.000 km’nin altındaki araçlar için ikinci el satışlarında oto ekspertiz raporu zorunludur. Bu şartları taşımayan araçlarda ekspertiz raporu isteğe bağlıdır.

Ekspertiz raporu, aracın motorundan kaporta aksamına, fren sisteminden süspansiyona kadar birçok teknik detayını objektif olarak sunar. 

Oto ekspertiz raporunda:

• Aracın mekanik ve elektronik durumu,

• Değişen ve boyalı parçalar,

• Şasi kontrolü,

• Süspansiyon ve fren testi gibi detaylar yer alır.

8 yaş üstü ve 160.000 km’nin üzerinde olan araçlar için ekspertiz raporu olmadan araç satışı yasal olarak mümkündür; ancak zorunlu kapsamda olan araçlar için raporun bir nüshasını notere ibraz etmek zorunludur. Ekspertiz raporu noter işlemlerinden en fazla 3 gün önce alınmış olmalıdır.

Noterde Araç Alım – Satım İşlemleri Nasıl Yapılır?

İkinci el araç satış işlemleri, noterler üzerinden yürütülür ve günümüzde oldukça pratik hale gelmiştir. Noter hem alıcının hem de satıcının kimlik bilgilerini ve aracın tescil bilgilerini sisteme girer, ödemeler yapılır ve ruhsat işlemleri gerçekleştirilir.

2. el araç alım – satımı sırasında noterdeki süreç aşağıdaki adımlarla ilerler:

1. Satıcı ve alıcı birlikte notere gider.

2. Ekspertiz raporu (zorunluysa) ve gerekli belgeler sunulur.

3. Satış sözleşmesi noter tarafından düzenlenir.

4. Ücret tahsil edilir, noter harcı ödenir.

5. Noter sistemi üzerinden tapu ve tescil işlemi gerçekleştirilir.

6. Plaka belgeleri güncellenir.

7. Yeni ruhsat belgesi düzenlenir ve araç alıcının adına tescil edilir.

Noterde Araç Satışı İçin Gerekli Belgeler

Noterde araç satışı yapabilmek için aşağıdaki belgelerin eksiksiz şekilde hazırlanması gerekir:

• Satıcı ve alıcının geçerli T.C. kimlik belgesi (nüfus cüzdanı, ehliyet veya pasaport)

• Satışa konu aracın ruhsatı

• Zorunlu ise oto ekspertiz raporu

• Satıcı veya alıcı tüzel kişiyse imza sirküleri ve yetki belgeleri

• Satış vekâletnamesi (eğer işlemi taraflardan biri yerine bir vekil yapıyorsa)

Noter, bu belgeler doğrultusunda işlem yapar ve herhangi bir eksiklik durumunda satış gerçekleştirilemez.

2025 Yılı Noter Araç Satış Ücretleri

2025 yılı itibarıyla noter aracılığıyla yapılan araç satış ve tescil işlemleri için geçerli olan ücretler, işlem türüne ve plaka değişikliği olup olmamasına göre farklılık gösterir. 

2025 yılı için noter ücretleri aşağıdaki gibidir:

• İkinci el araç satış ücreti (plaka değişimi olsun ya da olmasın): 1.489,36 TL

• Sıfır araç tescil işlemi ücreti: 1.138 TL

• Plaka değişikliği yapılması durumunda (her bir plaka için): 80 TL

• İki plaka için toplam: 160 TL

Bu ücretler noter hizmet bedeli, tescil işlemleri ve belge düzenleme gibi kalemleri kapsar. Ancak her noter işlemine ve aracın durumuna göre küçük farklar olabilir. Bu nedenle işlem gerçekleştirmeden önce bağlı bulunduğunuz noterden güncel ücret bilgisi almanız tavsiye edilir.

2. El Araç Satışında Noter Masrafını Kim Öder?

İkinci el araç satışlarında noter masrafının kim tarafından ödeneceği, taraflar arasında yapılan anlaşmaya bağlıdır. Ancak genel uygulamada, bu masraf alıcı tarafından karşılanır.

Taraflar noter öncesinde bu konuda anlaşarak, ödeme sorumluluğunu paylaşabilir ya da satıcı üstlenebilir. Bu anlaşma satış sözleşmesinde belirtilmese bile işlem sırasında noter yetkilisine beyan edilebilir.

Noterde Araç Satış İşleminde Zorunlu Trafik Sigortası Düzenlemesi 

2025 yılında yürürlüğe giren yeni düzenlemeyle birlikte ikinci el araç satışlarında zorunlu trafik sigortasına dair önemli bir değişiklik yapılmıştır. 5 Aralık 2024 tarihinde yürürlüğe giren bu düzenlemeye göre, artık satıştan sonra 15 gün içinde sigorta yaptırma uygulaması tamamen kaldırılmıştır.

Yeni sistemde, araç satış işlemi noter huzurunda gerçekleşmeden önce, alıcının kendi adına düzenlenmiş bir zorunlu trafik sigortası poliçesi bulunması zorunludur. Aksi takdirde noter, satış işlemini tamamlamaz. Bu uygulama, araçların sigortasız şekilde trafiğe çıkmasını engellemek ve trafik güvenliğini artırmak amacıyla hayata geçirilmiştir.

Yeni zorunlu trafik sigortası düzenlemesi ile birlikte dikkat edilmesi gerekenler aşağıdaki gibidir:

• Alıcı, notere gitmeden önce trafik sigortasını kendi adına yaptırmalıdır.

• Poliçe düzenlenebilmesi için satıcıdan; aracın mevcut plakası, ruhsat seri numarası ve tescil tarihi gibi bilgilerin alınması gerekir.

• Satış tamamlandığında sigorta alıcının üzerine geçerli hale gelir.

• Satıcının mevcut poliçesi, satıştan sonra otomatik olarak geçersiz olmaz. Bu nedenle satıcı, satış sonrası kendi sigortasını iptal ettirerek kalan günler için prim iadesi talep edebilir.

Bu değişiklikle birlikte hem sigorta hem noter işlemleri daha sistematik ve güvenli hale getirilmiştir. İkinci el araç alacak olan bireylerin satış günü öncesinde trafik sigortasını yaptırmaları, hem noter sürecinin sorunsuz ilerlemesini sağlar hem de sigortasız araç kullanımı gibi risklerin önüne geçer.

İkinci el araç alım – satım süreci oldukça ciddi ve dikkat gerektiren bir işlemdir. Hem alıcıların hem de satıcıların yasal yükümlülüklerini bilmeleri, belgeleri eksiksiz hazırlamaları ve sigorta işlemlerini zamanında tamamlamaları sürecin sorunsuz ilerlemesi için büyük önem taşır. 

Sigortaladim.com üzerinden ikinci el araç alımı öncesi yaptırmakla yükümlü olduğunuz zorunlu trafik sigortanız için aynı anda 20’den fazla sigorta şirketinden teklif alabilir, tüm teklifleri tek ekrandan karşılaştırabilirsiniz. Siz de hemen sigortaladim.com’dan zorunlu trafik sigortası teklifi alın, aracınız ile güvenle trafiğe çıkın!