Binanız Depreme Dayanıklı Mı? Bina Deprem Testi Nasıl Yaptırılır?

Türkiye’nin bulunduğu coğrafi konum sebebiyle deprem, bu topraklarda yer alan ev ve iş yeri gibi her türlü yapı için ciddi bir risk arz ediyor. Ülkemizde aktif fay hatlarının bulunması ve daha önce yaşadığımız deprem faciaları, “deprem” kelimesini bizler için daha korkutucu bir hale getiriyor 

Peki, günlük hayatınızın büyük bir kısmını geçirdiğiniz, evinizin ya da iş yerinizin bulunduğu yapıların depreme dayanıklı olup olmadığından nasıl emin olabilirsiniz? Tabii ki binanıza deprem testi yaptırarak. Bu yazımızda bina deprem testine dair merak ettiğiniz tüm detayları sizin için derledik.

Bina Deprem Dayanıklılığı Nedir?

Her bina eşit ve standart koşullarda inşa edilmiyor. Bu nedenle depremin büyüklüğüne ve şiddetine bağlı olarak değişmekle birlikte bazı binalar ayakta kalırken bazı binalar yıkılabiliyor. Bu noktada binalarda kullanılan demir, beton, çimento ya da tuğla kalitesi, binanın dayanıklılığı için büyük önem taşıyor. 

Bina deprem dayanıklılığı, binanın yıkılmadan ve can kaybına neden olacak kadar hasar almadığı en üst deprem sınırını işaret eder. Birçok durumda binanın dayanıklılık seviyesi, can kaybının yaşanıp yaşanmaması ile doğrudan ilişkilidir. Bu nedenle binanıza dayanıklılık testi yaptırmanız hayati önem arz eder.

Bina Deprem Testi Nedir?

Bina deprem testi, deprem şartlarında binanın nasıl hasar alacağını ya da yıkılıp yıkılmayacağını öngören bir testtir. Özellikle deprem konusunda riskli bölgelerde yer alan tüm yapılar için bu testin yapılması son derece önemlidir.

Bina deprem testi; sadece yaşadığınız binaya değil, çevrenizdeki tüm binalara yapılması gereken bir testtir. Çünkü çevrenizde bulunan binaların yıkılması sonucu da hayatınızı kaybedebilir ya da ciddi biçimde yaralanabilirsiniz.

Bina deprem testi sonucunda oluşan hasarın dikkatle incelenmesi kadar düzenlenen raporun doğru analiz edilmesi de önem arz eder. Bu nedenle deprem testi mutlaka bu konuda eğitimli ve bilgili kişiler tarafından yapılmalı ve okunmalıdır.

Bina Deprem Testi Türleri Neler?

Bina deprem testi için uygulanabilecek farklı çalışmalar vardır. Örneğin; bilgisayar programı aracılığı ile binanın üç boyutlu modeli oluşturulup depremin etkileri o modele yüklenerek deprem simülasyonu uygulanabilir. Veya özel bir röntgen cihazı ile bina içerisindeki taşıyıcı kolonların içindeki demirlerin çapları ve uzunlukları tespit edilebilir.

Binanın depreme dayanıklılığını görmek ve anlamak için sık izlenen yollardan biri de karot örneği alıp laboratuvar ortamında incelemektir. Karot örneği binanın kolonlarından alınır ve binada kullanılan malzemelerden binanın mimari yapısına kadar birçok konuda bilgi verir. Nispeten az iş gücü ve zaman gerektirdiğinden karot alımı, yapı denetim firmaları tarafından tercih edilen ilk yollardan biridir.

Karot alımı ve incelenmesi sonuçlandıktan sonra yapı denetim uzmanları, binanın depreme dayanıklı olup olmadığını yorumlar. Eğer gerekli görülürse binanın güçlendirme işlemlerine başlanabilir.

Bina Deprem Testi Nasıl Yaptırılır? Bina Deprem Testi Yaptırma Süreci Nasıl İşliyor?

Binanıza deprem testi yaptırmaya karar verdiğiniz zaman başvuru yapmanız gerekir. Bina deprem testi için başvuru ise iki farklı yol ile gerçekleştirilir:

1. Deprem Testi Konusunda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tarafından Yetkilendirilmiş Firmalara Kentsel Dönüşüm İçin Başvuruda Bulunmak

Bu yol için riskli bölgede bulunan bina sahiplerinin toplu olarak 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun çerçevesinde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ya da ilgili belediye tarafından yetkilendirilmiş kurumlara başvuruda bulunması gerekir. Bu başvuru sonucunda binalarda risk tespiti yapılır. Binaların riskli çıkması durumunda ise ilgili bakanlık tarafından kentsel dönüşümün getirdiği yükümlülüklerle karşılaşılabilir.

2. Bilgi Almak Amacıyla Özel Firmalara Başvuru Yapmak

Bu yöntemde ise deprem testi, kat maliklerinin ortak aldığı karar ile yapılır. Kat malikleri aldıkları karar neticesinde özel bir risk denetim firmasına başvuruda bulunur ve firma yetkilileri tarafından binanın risk analizi yapılır. Diğer yöntemden farklı olarak bu test, sadece bilgi amacıyla yapılır ve sonucun herhangi bir yükümlülüğü yoktur.

Uygun Bir Deprem Testi Laboratuvarı Seçimi İçin Dikkat Etmeniz Gerekenler

Yukarıda da bahsettiğimiz üzere deprem simülasyonun etkilerini gözle görmek kadar elde edilen bulguları doğru değerlendirmek de oldukça önemlidir. Bunun için de doğru laboratuvarı ve risk denetim firmasını seçmek gerekir. Doğru firmayı ve laboratuvarı seçmek için yapabilecekleriniz genel olarak şöyle sıralanabilir:

• Risk denetim konusunda bakanlık tarafından yetkilendirilmiş veya belediye tarafından lisansa sahip firmaları seçtiğinizden emin olun.

• Değerlendirmeyi yapacak mühendislerin ya da mimarların deneyimleri hakkında bilgi edinin.

• Firmanın yetkin bir laboratuvar ile çalıştığından emin olun.

• Risk denetim firmasının geçmiş çalışmaları ve referansları hakkında bilgi toplayın.

Deprem Testi Sonuçları Nasıl Değerlendirilir?

Deprem testi sonucunda elde edilen bulgular laboratuvar ortamında analiz edilir ve kullanılan malzemelerin mukavemetleri, çapları ve oranları gibi birçok kritere bakılır. Bunun haricinde binanın zemin etüdü de yapılabilir ve binanın ne kadar sağlam temeller üzerine oturup oturmadığı uzmanlarca yerinde saptanabilir.

Sadece özel cihazlarla röntgen çekmek de bazı durumlarda yeterli olabilmektedir. Çekilen röntgenler farklı bir görüntüleme cihazında ya da bilgisayarda görüntülenerek değerlendirilebilir.

Deprem, ülkemizin bir gerçeğidir. Bu nedenle hayatımızın önemli bir kısmını içinde geçirdiğimiz binaların depreme karşı güvenli olduğundan emin olmalıyız. Bu durumda binamıza deprem testi yaptırmak oldukça önemlidir. 

Aynı depremlerde maddi kayba uğramamak için ise zorunlu deprem sigortanızı geç kalmadan yaptırmanız gerekir. Sigortaladım.com güvencesi ile aynı anda birçok sigorta şirketinden DASK teklifi alabilir ve poliçenizi online olarak anında yaptırabilirsiniz.