Türkiye’de kara yolu trafiğinde her geçen yıl artan yabancı plakalı araç sayısı, özellikle turizm sezonlarında ciddi artış göstermektedir. Bu durum, kaza ihtimalini de beraberinde getiriyor. Yabancı plakalı araçların karıştığı trafik kazalarında ise standart prosedürlerin yanı sıra uluslararası hukuku da ilgilendiren özel süreçler devreye giriyor. Bu nedenle, böyle bir kaza durumunda ne yapılması gerektiğini bilmek büyük önem taşıyor. Yazımızın devamından Türkiye’de yabancı plakalı araçlarla gerçekleşen kazalarda hangi adımların izlenmesi gerektiği ve hasar ve tazminat süreçlerinin nasıl ilerlediği ile ilgili tüm detaylara ulaşabilirsiniz.
Maddi Hasarlı Kazalarda Yapılması Gerekenler
Yabancı plakalı bir araçla maddi hasarlı bir trafik kazası yaşandığında, ilk olarak yapılması gereken adımlar yerli plakalı araçlarla aynı prosedürü izler. Ancak bazı önemli ek yükümlülükler de devreye girer.
Yabancı plakalı araçların karıştığı maddi hasarlı kazalarda yapılması gerekenler aşağıdaki gibidir:
Kaza Tespit Tutanağı Düzenlenmeli: Her iki tarafın da kazanın oluş şekli konusunda hemfikir olması durumunda, kaza tespit tutanağı hazırlanarak fotoğraflarla desteklenmelidir.
Trafik Polisi Çağrılmalı: Taraflar arasında anlaşmazlık varsa mutlaka polis çağrılmalı, olay yeri incelemesi yapılmalı ve resmi rapor tutulmalıdır.
Aracın Giriş Kaydı Kontrol Edilmeli: Yabancı plakalı araçların Türkiye’ye giriş tarihleri ve geçerli sigortaları kontrol edilmelidir. Bu bilgiler Gümrük Müdürlüğü veya Emniyet Birimleri üzerinden teyit edilebilir.
Sigorta Bilgileri Alınmalı: Yabancı plakalı aracın “Yeşil Kart Sigortası” bulunup bulunmadığı kontrol edilmeli ve poliçe numarası alınmalıdır.
Geçirilen Kaza Sonucu Yabancı Plakalı Aracın Tam Hasarlı Kabul Edilmesi
Yabancı plakalı bir aracın Türkiye’de karıştığı trafik kazası sonucu tam hasarlı (pert) kabul edilmesi için bazı teknik ve hukuki kriterler aranır. Eğer aracın aldığı hasar, taşıtın ekonomik ömrünü ya da güvenli kullanımını doğrudan etkiliyorsa ve onarımı artık mümkün ya da mantıklı değilse, araç “pert total” olarak sınıflandırılır.
Bir araç aşağıdaki durumlarda tam hasarlı kabul edilir:
-
Hasar oranı %70’in üzerindeyse,
-
Onarım maliyeti, aracın sigorta değerine eşit ya da daha yüksekse,
-
Araç tamamen kullanılamaz hale geldiyse veya teknik olarak tamir edilemeyecek bir durumdaysa,
Bu tür araçlar halk arasında pert araç olarak bilinir.
Eğer yabancı plakalı araç kazada pert olduysa ve artık Türkiye dışına çıkarılması mümkün değilse, bu durumda aracın Gümrük Müdürlüğü’ne resmi olarak terk edilmesi gerekir. Bunun için araç sahibi, gümrük idaresine hitaben yazılı bir dilekçe ile başvuru yapmalıdır. Gümrük yetkilileri, araç üzerindeki hasarın düzeyini belirlemek amacıyla bir inceleme heyeti oluşturur. Yapılan bu değerlendirme sonucunda:
-
Aracın onarımı mümkünse, Türkiye’deki tamir masrafları ile aracın kayıtlı olduğu ülkedeki piyasa değeri karşılaştırılır.
-
Zarar gören araç sahibinin tazminat hakkı, bu iki değerden daha düşük olanı esas alınarak hesaplanır.
Ayrıca gümrüğe terk edilen ve pert kabul edilen yabancı plakalı araçların pasaport kaydından silinmesi için de ilgili gümrük müdürlüğüne ayrıca başvuru yapılması gerekir.
Eğer tam hasara uğrayan yabancı plakalı araç, Türk plakalı bir araçla yapılan kazada zarar görmüşse ve kaza Türk plakalı aracın kusuruyla gerçekleşmişse, mağdur olan yabancı araç sahibinin Türk sigorta şirketine veya kasko şirketine hasar ihbarı yapma hakkı vardır. Tazminatın amacı, gerçek zararın karşılanmasıdır. Bu zarar, doğduğu döviz cinsinden talep edilebileceği gibi, ödeme tarihindeki güncel kur üzerinden Türk Lirası ile de talep edilebilir.
Geçirilen Kaza Sonucu Yabancı Plakalı Aracın Kısmi Hasarlı Kabul Edilmesi
Yabancı plakalı bir aracın karıştığı trafik kazası sonucunda araç pert durumuna gelmemiş, ancak belli oranlarda hasar almışsa bu durum kısmi hasar olarak değerlendirilir. Kısmi hasarlı araçlarda hem onarım hem de tazminat süreçleri devreye girer ve zarar gören araç sahibinin çeşitli taleplerde bulunma hakkı doğar.
Kısmi hasarlı bir kazada, kusurlu tarafın sigorta şirketinden aşağıdaki kalemlerde tazminat talep edilebilir:
-
Araç onarım masrafları
-
Tamir süresince araçtan mahrum kalınan günler için mahrumiyet tazminatı
-
Aracın kaza sonrası ikinci el piyasa değerinde meydana gelen değer kaybı
Eğer araçta ağır ama onarılabilir bir hasar oluşmuşsa ve araç sahibi bu aracı tamir ettirmek istemiyorsa, araç doğrudan Gümrük Müdürlüğü’ne terk edilebilir. Bu işlem, pert prosedürü ile aynı başvuru adımlarını içermese de aracın ülkeyi terk etmeden önce resmi olarak kayıttan düşmesini sağlar.
Kaza Sonucu Yabancı Plakalı Araçta Meydana Gelen Maddi Hasarın Giderilmesi
Yabancı plakalı bir aracın Türkiye’de karıştığı trafik kazasında ortaya çıkan maddi hasarın nasıl ve nerede giderileceği konusu, tamamen araç sahibinin tercihine bağlıdır. Araç sahibi, isterse aracını Türkiye’de tamir ettirebilir; isterse de aracını kendi ülkesine götürerek orada onarım yaptırabilir. Bu durum, araç sahibinin seçimlik hakkı kapsamında değerlendirilir.
Eğer araç, kazadan sonra yurt dışında tamir ettirilmek isteniyorsa, öncelikle kazaya bağlı gerçek hasar bedeli tespit edilir. Bu tespit, Türkiye’de düzenlenen ekspertiz raporları veya uluslararası geçerliliği olan değerlendirme raporları ile yapılabilir.
Sigorta şirketi, belirlenen bu gerçek hasar tutarı üzerinden ödeme yapar. Ancak onarımın yurt dışında yapılması, sigorta şirketinin ek yükümlülük altına girmesi anlamına gelmez; şirket yalnızca zararın parasal karşılığını poliçe limitleri dahilinde karşılamakla sorumludur.
Bir başka önemli detay ise hasar bedelinin büyüklüğüdür. Eğer tamir masrafları, aracın sigorta değerini aşacak düzeydeyse, bu durumda araç tam hasarlı (pert) kabul edilir. Yani ekonomik olarak onarımı mümkün görülmeyen taşıtlarda, tazminat süreci pert araca göre şekillendirilir.
Ölüm veya Yaralanma ile Sonuçlanan Kazada Yapılması Gerekenler
Yabancı plakalı bir aracın karıştığı trafik kazası ölüm veya yaralanma ile sonuçlandıysa, olayın hem adli hem de sigorta boyutu devreye girer. Bu tür durumlarda dikkatle izlenmesi gereken hukuki ve idari adımlar bulunur.
Kaza sonrası vakit kaybetmeden 112 Acil Çağrı Merkezi aranmalı; ambulans ve olayın meydana geldiği yerin yetki alanına göre polis ya da jandarma çağrılmalıdır.
Görevli ekipler tarafından düzenlenecek olan resmi trafik kaza tutanağı büyük önem taşır. Bu tutanakta, yabancı plakalı aracın Yeşil Kart Sigortası ile ilgili bilgilerin eksiksiz girilmesi gerekir. Aşağıdaki bilgiler mutlaka kaydedilmelidir:
-
Yeşil kart sigorta numarası
-
Sigortanın geçerlilik süresi
-
Sigortacı kodu
-
Sigorta şirketinin ünvanı
Ayrıca kaza yerinden ayrılmadan önce, aşağıdaki belgelerin fotokopilerinin ya da dijital kopyalarının temin edilmesi tavsiye edilir:
-
Yeşil Kart Sigortası belgesi
-
Yabancı plakalı aracın ruhsat fotokopisi
-
Sürücü ehliyeti fotokopisi
-
Polis ya da jandarma tarafından düzenlenen resmi tutanak
Bu belgeler, sonraki tazminat sürecinde kullanılacaktır.
Kazada meydana gelen ölüm veya yaralanma halinde tazminat talebi, Türkiye’de Yeşil Kart sistemi kapsamındaki kazalarla ilgilenen yetkili kurum olan Türkiye Motorlu Taşıt Bürosu’na yapılmalıdır. Bu başvuru, zarar gören kişinin kendisi veya vefat durumunda yasal mirasçıları tarafından gerçekleştirilir.
Sürekli Sakatlık Durumunda Gerekli Belgeler
Kaza sonrası kişinin kalıcı bir sakatlık yaşaması durumunda sigorta şirketinden tazminat alınabilmesi için şu belgeler gereklidir:
-
Tam teşekküllü bir hastaneden alınacak sağlık kurulu raporu (engellilik oranını gösterir)
-
Kaza tespit tutanağı ya da polis raporu
-
Sigorta poliçesi (Yeşil Kart dahil)
-
Tedavi sürecine ait fatura ve belgeler
-
Kimlik fotokopisi ve ikamet belgesi
-
Kaza sonucunda sakat kalan kişiye ait son 3 aylık gelir belgesi
Vefat Durumunda Gerekli Belgeler
Kazada hayatını kaybeden kişinin yakınları, tazminat talebinde bulunabilir. Vefat durumunda gerekli belgeler aşağıdaki gibidir:
-
Ölüm belgesi ve defin ruhsatı
-
Vefat eden kişinin nüfus kayıt örneği
-
Kaza tutanağı ya da polis raporu
-
Kazaya karışan yabancı plakalı araca ait Yeşil Kart Sigortası bilgileri
-
Sigorta poliçesi
-
Gelir belgesi (destek olunan kişilerin yaşam standardını belirlemek için)
-
Vefat ile sonuçlanan yabancı plakalı araç kazaları tazminat talep formu
Yabancı Plakalı Araçlar İçin Zorunlu Yeşil Kart Sigortası Nedir?
Yeşil Kart Sigortası, yabancı plakalı araçların Türkiye dahil olmak üzere Avrupa Ekonomik Bölgesi ülkelerinde geçerli olan zorunlu trafik sigortasıdır. Temel amacı, sigortalının başka bir ülkede üçüncü kişilere verdiği zararların tazminini sağlamaktır.
Türkiye’ye giriş yapan tüm yabancı plakalı araçların bu sigortaya sahip olmaları zorunludur. Eğer araçta Yeşil Kart Sigortası yoksa, sınır kapılarında geçici sigorta poliçesi yaptırılmalıdır.
Yeşil Kart Sigortası ile;
-
Türkiye'de meydana gelen kazalarda zarar gören kişiler korunur.
-
Uluslararası sigorta sistemi sayesinde tazminat süreçleri hızlanır.
-
Sigorta şirketinin Türkiye’deki temsilcisi ile iletişim kurularak hasar ve tazminat süreci yürütülür.
Türkiye’de yabancı plakalı araçla kaza yapıldığında hem kazaya karışan sürücüler hem de mağdurlar için takip edilmesi gereken özel bir süreç bulunur. Bu süreçte doğru belgelerin toplanması, doğru kurumlarla iletişime geçilmesi ve sigorta teminatlarının iyi anlaşılması, hak kaybı yaşanmasının önüne geçer.
Sigortaladim.com ile Türkiye’de trafiğe çıkan tüm motorlu taşıt sahiplerinin yaptırmakla yükümlü olduğu zorunlu trafik sigortanızı birkaç dakika içinde yaptırabilirsiniz. Siz de hemen sigortaladim.com’dan trafik sigortası teklifi alın, aynı anda 20’den fazla sigorta şirketinin teklifini tek ekrandan karşılaştırarak sigorta poliçenizi online olarak yaptırın!