Sigorta Primi Nedir?

İşveren ve çalışanlar tarafından sıklıkla merak edilen konulardan biri de sigorta primidir. Sosyal güvence sisteminin bir parçası olan sigorta primi, çeşitli hizmetlerden faydalanılması için devlet tarafından vatandaşların güvence altına alınmasını sağlayan ödemeler bütünüdür. 

Sigorta primi ödemeleri sayesinde işveren ve çalışanların hem çalışma süreçlerinde hem de emeklilik hayatlarında sağlık başta olmak üzere yaşam şartlarının güvence edilmesi öngörülür. Bu sisteme dahil edilen çalışanlar için aylık olarak ödenmesi zorunlu olan meblağlar sigorta primi olarak adlandırılır.   

Sigorta primi yalnızca çalışanlar için ödenen SGK primlerini değil, özel sigortalar dahil şirketlere yapılan ödemeleri de ifade eder. Özel sigorta hizmeti veren şirketlere, anlaşma kapsamında aylık veya belirlenen vadelerle ödeme yapılır. Bu ödemeler de ilgili sigortanın primleridir. 

Sigorta primi ödemeleri yapılan poliçe hizmetleri, sigorta şirketleri tarafından yerine getirilir. Ani kaza, hastalık ve poliçe kapsamındaki mali kayıp durumlarında sigorta hizmetlerinden faydalanmanız mümkündür. Düzenli şekilde ödenen sigorta primleri ile puanı yükselen sigorta sahipleri, poliçe kapsamını genişletebilir ve prim indirimlerinden de faydalanabilir. 

İşveren Sigorta Primi 

İşverenler, yanlarında çalışan kişilerin sosyal güvenceleri için her ay belirlenen tutar kadar ödeme yapmakla yükümlüdür. Bu ödemeler devletin SGK kurumlarına “işveren sigorta primi” adı altında yapılır ve çalışanların sigorta sistemine dahil edilmesini sağlar. 

İşveren sigorta primleri kurumlarda çalışan kişiler için iş yeri sahibi tarafından yatırılabilir. Ayrıca bireysel olarak da işveren sigorta primi yatırmak mümkündür. 

SGK tarafından kurgulanan devlet garantili sigorta sisteminde temel amaç, çalışanların hem mevcut dönemde hem de emeklilik yıllarında çeşitli sosyal haklardan faydalanmasıdır. Bu nedenle devlete aylık olarak ödeme yapılması gerekir. Bu ödeme türüne işveren sigorta primi adı verilir. 

Sigorta primini belirlenen sınırlarda yatıran çalışanlar için prim günü tamamlandıktan sonra emeklilik hakkı tanınır. Çalışma süreci içerisinde de sağlık başta olmak üzere devlet destekli sigortalı sistemine dahil edilirler ve SGK hizmetlerinden faydalanabilirler. 

Sigorta Primi Nasıl Hesaplanır? 

İşverenler tarafından veya bireysel olarak yapılabilen sigorta primi ödemelerinde çeşitli hesaplama işlemleri yapılır. Bu işlemler sırasında gözetilen pek çok faktör bulunur. 

Sigorta primi hesabında etkin olan ilk hususlardan biri brüt maaştır. Çalışanların brüt maaş tutarı; herhangi bir kesinti, vergilendirme veya bloke olmaksızın hesaplanan maaş tutarıdır. Bu tutar üzerinden işverenler için ve çalışanlar için ayrı ayrı işsizlik oranı hesaplanır.  

Sigorta primi hesabında dikkate alınan kategorilerden bir diğeri, her yıl devlet tarafından belirlenen prim tavan ve taban fiyatlarıdır. Bu bağlamda işveren prim ödemeleri yapılırken açıklanan taban fiyatın altında ödeme yapılamaz. 

Sigorta primi hesaplamaları sırasında günlük brüt kazancın baz alındığı türler de bulunur. Bu ödemeler için kullanılan brüt oran değişiklik gösterdiğinden, yapılan ödemeler de hesaplamalara bağlı olarak değişir. 

Özel Sigorta Primi Nedir? 

Sigorta şirketleri tarafından sunulan kaza ve hastalık gibi durumlar için kurgulanmış hizmet kategorileri bulunur. Bu hizmet kategorilerinden birine veya daha fazlasına dahil olan kişiler özel sigorta sahibi olmalıdır. Bu sigorta hizmetleri için ödenen tutarlara özel sigorta primi adı verilir. Aylık veya belirlenen vade aralıklarıyla yapılan sigorta primi ödemeleriyle, şirket tarafından sunulan kapsamdaki tüm hizmetlere erişmek mümkündür.  

Sigorta şirketleri farklı kategoriler için özel sigorta hizmetleri sunar. Bu hizmetler için belirlenen miktarlarda ve vadelerde ödemeler yapılır. Yapılan ödemeler, sigorta primi olarak adlandırılır. 

Özel sigorta primi yapılan anlaşmalar sonrasında alınan hizmet için düzenli şekilde ödenen tutarların adıdır. Bu tutarlar alınan özel sigorta hizmetine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Sağlık sigortası, hırsızlık sigortası, kayıp – çalıntı sigortası, yangın - deprem sigortası gibi sayısız özel sigorta hizmeti için farklı prim ödemeleri bulunur. 

Sigorta Primini Etkileyen Unsurlar Nelerdir? 

Sigorta primi ödemelerini etkileyen pek çok farklı unsur mevcuttur. Zorunlu sigorta kapsamında yapılan ödemelerin hesap faktörleri devlet tarafından belirlenir. Çalışanlar için yapılan standart sigortalama sürecinde brüt maaştan, çalışılan sektöre kadar farklı etkenler söz konusudur. Aynı zamanda sigortalama türü ve alınan ücretin bulunduğu kategori (aylık, günlük, yevmiye vb.) hesaplamalara etki eder.  

Özel sigorta hizmetlerinde ise poliçe kapsamında verilen hizmetler için farklı sigorta primi uygulamaları yapılabilir. Şirketler tarafından sunulan sigorta hizmetlerine özgü belirlenen primler, yapılan anlaşma sırasında poliçede bildirilir. Sigorta sahipleri, poliçe kapsamına atanan ücretlendirmeleri primler halinde veya toplu şekilde ödeyerek özel sigorta hizmetlerinden faydalanabilirler.  

Sigorta Primleri Neden Yükselir? 

Sigorta primleri farklı sebeplere bağlı olarak yükselebilir. Bu yükselişe en sık sebep olan faktör, çalışanlara yapılan maaş zamlarıdır. Çünkü sigorta primleri hesaplanırken, çalışan maaşları baz alınır ve maaşlar artış gösterdikçe sigorta primlerinde de artış olur. 

Brüt maaş tutarı üzerinden hesaplanan sigorta primi, maaşa yapılan zammın ardından yeni brüt tutar baz alınarak hesaplanır. Yükselen maaş tutarı için ödenmesi gereken sigorta primi de doğru orantılı biçimde yükselir.  

Hesaplamalar sırasında sigorta primlerinin artış göstermesindeki bir başka neden de işletmelerin teşviklerden yararlanmasıdır. Kamu veya özel teşvik programları işletmelerin farklı kategorilerde, mali veya ayni destek almasını sağlar. 

İşverenler teşvik programlarına dahil olduklarında, çalışanları için yaptıkları sigorta primleri yükselir. Maaş zammının brüt maaşa etki etmesi ve yükseltmesi ile teşvikten faydalanan işletmelerin prim ödemelerini artırması, daha sonra çalışanların emeklilik haklarına olumlu yansır.