BES ve Hayat Sigortası Arasındaki 10 Fark

Bireysel emeklilik sistemi ile hayat sigortası birbiriyle sıkça karıştırılır. Oysa bu iki sistemin, birer sigorta türü olmaları haricinde neredeyse hiç ortak noktası yoktur. Sadece içerikleri ve kapsamları değil, her şeyden önce amaçları farklıdır. İki sigorta türünün tanımını yapmak dahi aralarındaki keskin temel farkları ortaya çıkarmaya yetmektedir.

Bireysel emeklilik sistemi (BES)

sosyal güvenlik sisteminin bir tamamlayıcısı olarak değerlendirilir. Otomatik katılım uygulamasına rağmen sistemden ayrılma özgürlüğü sunması nedeniyle gönüllü katılım esasına dayandığı kabul edilen bir sistemdir. Bireysel emeklilik sisteminde en az 10 yıl kalarak prim ödeyen katılımcılar, 56 yaşını doldurdukları andan itibaren emekliliğe hak kazanırlar.

Hayat sigortası

Sigortalının vefat etmesi ya da poliçede belirlenmiş sağlık sorunlarıyla karşılaşması durumunda, önceden belirlenmiş olan kişilere, yine önceden belirlenmiş bir teminat ödenmesi esasına dayanır.

Hayat sigortası ve bireysel emeklilik arasındaki 10 fark

"Hayat sigortası ve bireysel emeklilik arasındaki farklar nelerdir?" sorusuna 10 maddede detaylı bir yanıt vermek mümkündür:

1. Hayat sigortası poliçesini sigorta şirketleri yapar. Bireysel emeklilik sözleşmesi ise emeklilik şirketi ile imzalanır. Bu farklılık pratikte de mühim bir farkın ortaya çıkmasına neden olur: Birden fazla hayat sigortası bulunan bir sigortalı, bu poliçeleri birleştirme hakkına sahip değildir. Oysa bireysel emeklilik sisteminde bir katılımcı, emeklilik hakkını kazanmış olması şartıyla, birden fazla emeklilik şirketi ile yaptığı sözleşmeleri birleştirebilir. Hatta belirli şartlar dahilinde, emeklilik şirketi değiştirmek de mümkün olabilmektedir.

2. Bireysel emeklilik sistemine dahil olmak isteyen kişiler, erteleme gibi belli istisnai durumlar olmakla birlikte, giriş aidatı ödemek zorundadır. Hayat sigortasında ise giriş aidatı gibi bir uygulama yoktur.

3. Hayat sigortasında 10 yıl prim ödemek, kişiye emeklilik hakkı kazandırmaya yetmektedir. Bireysel emeklilik sisteminde ise 10 yıl prim ödeme şartının yanı sıra 56 yaşını doldurma şartı da aranmaktadır.

4. Bireysel emeklilik sisteminde ortada herhangi bir teminat bulunmamaktadır. Bu sistemde, ödenen primlerle günlük olarak hazinenin belirlediği fonların satın alınması yöntemiyle birikim ve yatırım yapılır. Hayat sigortası ise BES gibi birikim amaçlı yapılabilmesine rağmen vefat teminatı başta olmak üzere teminatlar içerir ve asıl amacı sigortalıyı riske karşı korumaktır.

5. Hayat sigortasında teminatlar önceden belirlenmiştir ve sigortanın olası getirisi de bu teminatlara göre önceden bilinmektedir. Bireysel emeklilik sisteminde ise ne kadar prim ödeneceği tamamen katılımcıya bağlıdır ve ödenen primlerle günlük olarak hazinenin belirlediği fonlar satın alınır. Bireysel emeklilik sisteminin, emekliliğe hak kazanılan gündeki getirisini önceden net bir şekilde hesaplama imkanı yoktur. Zira bu getiri, alınan fonların getirilerine göre değişkenlik gösterir.

6. Bireysel emeklilik sistemi uzun vadeli bir sigorta türüdür. Katılımcının emekliliğinden beklentileriyle doğru orantılı olarak ödeyeceği primlerle ve bu primlerin dörtte biri oranında alacağı devlet katkısıyla şekillenen sistemin amacı, uzun vadeli getiridir. Devlet katkısı gibi bir uygulamanın bulunmadığı hayat sigortasında ise prim ödenmeye başladığı andan itibaren, sigortalı, sözleşme kapsamındaki risklere karşı koruma altına alınmış olur. Bu da hayat sigortasının çok daha kısa vadede sonuç doğurabilmesine imkan tanır.

7. Hayat sigortasında, sigortalı kişi o ana kadar yaptığı birikimden borç alabilir. Bireysel emeklilik sisteminde ise sözleşme sahibinin böyle bir borç alma hakkı bulunmamaktadır.

8. Hayat sigortasında primlerin düzenli ödenme zorunluluğu vardır. Primler ihtara rağmen vadesinde ödenmediği takdirde poliçe feshedilir. Bireysel emeklilik sisteminde ise katılımcı arzu ettiği takdirde prim ödemelerine ara verebilmektedir.

9. Hayat sigortası, sigorta sahibine haklarını ve borçlarını devretme hakkı sunmaktadır. Bireysel emeklilik sisteminde ise katılımcının böyle bir hakkı bulunmamaktadır. 

10. Hayat sigortasından ayrılmak için sistemde en az üç yılı doldurmuş olmak gerekmektedir. Bireysel emeklilik sisteminde ise katılımcı dilediği her an sistemden ayrılmakta özgürdür.