Whatsapp ikon Whatsapp'dan yaz
blog blog

Bireysel Emeklilik (BES) İçin Son Düzenlemeler

03 Şubat 2023

Yılın son gününde Resmi Gazete’de yayımlanan Bireysel Emeklilik Sisteminde Devlet Katkısı Hakkında Yönetmelik ile birlikte, BES için ödenen devlet katkı payının; hesaplanmasında, kayda geçirilmesinde, yatırım araçlarına yönlendirilmesinde ve diğer etki edici kalemler hususunda düzenlemeler yapılmıştır. 

Bireysel Emeklilik Sisteminin genel kapsamına ek olarak; yeni yayımlanan yönetmelik ile 2023 yılı itibariyle BES’te nelerin değiştiğini aşağıda sizin için derledik. 

Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) Nedir?

Aktif çalışma hayatlarının sonuna gelen vatandaşların emekliliği adına devlet tarafından sağlanan SSK ve Bağ-Kur gibi hizmetler bulunur. Devletin sunduğu hizmetlerden olmamakla birlikte devletin bazı teşvik ve vergi avantajları sunduğu ve özel teşebbüsler tarafından sağlanan bireysel emeklilik hizmetleri de bulunur.

Bireysel emeklilik hizmetleri SSK ve Bağ-Kur gibi sistemlere alternatif değil, tamamlayıcı rol oynayan sistemlerdir. Tamamlayıcı rol üstlenen bu sistemlerden biri de Bireysel Emeklilik Sistemi (BES)’dir.

Bireysel Emeklilik Sistemi; kişilerin aktif çalışma hayatlarındaki standartlarının, emeklilik döneminde de korunması ve iyileştirilmesini sağlamak amacıyla kurulmuş bir sistemdir. BES’i kullanan kişiler çalışma hayatları boyunca elde ettikleri kazançlarının bir kısmını, özel teşebbüsler olan emeklilik şirketleri aracılığıyla uzun vadeli yatırımlar haline getirirler. Böylelikle kişiler emeklilik dönemlerinde; yüksek yaşam standardı, ekonomik güvence ve kendi emekliliklerini kontrol etme şansı elde ederler.

Bireysel Emeklilik Sistemine katılmak isteyen kişilerin ilgili emeklilik şirketlerine veya emeklilik şirketlerinin görevlendirdiği; banka, acente ve çağrı merkezi gibi dağıtım kanallarıyla irtibata geçmesi gerekir.

Bireysel Emeklilik Sistemine Kayıt Yaptırmak İçin Gereken Koşullar

Otomatik Katılım Sistemi (OKS) dışında, Bireysel Emeklilik Sistemine giriş kişinin kendi isteğiyle de olabildiğinden dileyen herkes kayıt yaptırabilir. Kayıt yaptıracak kişinin; vatandaşlığına, hangi yaşta olduğuna, vergi mükellefi olup olmadığına ve istihdam edilip edilmediğine bakılmadan sisteme dahil edilir. 

18 yaşını doldurmamış kişilerin BES’e dahil edilmesi; 5.05.2021 tarihinde 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu’nda yapılan değişiklik ile mümkün kılınmıştır. 

18 yaşını doldurmamış kişilerin Bireysel Emeklilik Sistemine dahil edilmesi, çocukların yasal temsilcileri olan ebeveynleri tarafından gerçekleştirilir. Anne veya babaları çocukları adına bireysel emeklilik hesabı açabilirler.

Bireysel Emeklilik Sisteminde Yatırım Yapılacak Fonlar Nasıl Belirlenir?

Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) yatırım fonları, kişilerin emeklilik zamanlarında finansal destek almalarını sağlamak maksadıyla oluşturulmuş yatırım araçlarıdır. Kişiler, BES aracılığıyla belirli bir miktar parayı emeklilik için yatırırlar ve bu yatırımların getirileri emeklilik döneminde kullanılır.

Bireysel Emeklilik Sisteminde yatırım yapılacak fonları kişi kendisi belirleyebildiği gibi çalıştığı emeklilik şirketinden danışmanlık da alabilir.

Yatırım yapılacak fonların fazlalığı ve hangi fon tercihinin kişiler için makul bir yatırım olacağı hususu oldukça önemlidir. Aşırı riskli tercihlere yönelmek veyahut yeterince risk alınamadığı için mevcut yatırımların verimsiz kalması gibi olumsuz durumlar da yaşanabilmektedir.

Bireysel Emeklilik Sisteminde fonların belirlenmesinde iki ana kriter bulunur. Bunlar; fona yatırım yapacak kişinin yaşayacağı riskler ve fonun kazancına sağlayacağı getirilerdir. BES konusunda danışmanlık veren kuruluşlarda mevcut fonları bu şartlara göre değerlendirerek risk oranları belirler. Örneğin; risk değeri 1 olan bir fon çok düşük riskli BES fonu olarak adlandırılırken, risk değeri 7 olan fonlar çok yüksek riskli BES fonları olarak tanımlanır.

Kişiler, yatırım yapılacak fonları belirlerken; kendi ihtiyaçlarını, amaçlarını, BES fonlarının risk değerlerini ve yaşını dikkate almalıdır. Emekli olmasına uzunca süreler gereken kişiler risk değeri yüksek yatırım fonlarını tercih edebilirken; emekliliğine az bir süre kalmış kişiler için daha düşük riskli fonları tercih etmek doğru bir tercih olacaktır.

Bireysel Emeklilik Sisteminde Yatırım Yapılan Paralar Nasıl Kazanılır?

Bireysel Emeklilik Sistemine katılmış kişilerin yapmış olduğu katkı payı ödemeleri, emeklilik yatırım fonlarında değerlendirilir. BES yatırım fonları içerisinde birçok farklı seçenek bulunmakla birlikte her fonun para kazandırması da çeşitli durumlar barındırır. 

BES yatırım fonları ve fonlar üzerinden nasıl para kazanıldığına dair örneklendirme yapılacak olursa:

  • Kıymetli Maden Fonları: Altın ve gümüş gibi kıymetli madenlerin bulunduğu fonlara yatırım yapan kişiler, altın ve diğer değerli madenlerin fiyatlarının artmasıyla birlikte fazladan gelir elde ederler.

  • Kamu Borçlanma Araçları Fonu: Devlet içi borçlanma senetlerine yatırım imkanı sunan kamu borçlanma fonuna parasını yatıran kişiler, düzenli olarak faiz getirisi elde ederler.

Yukarıda bahsi geçen fonlar, birçok farklı yatırım seçenekleriyle değişiklik gösterebilir. 

BES kullanıcılarının burada dikkat etmesi gereken nokta; Bireysel Emeklilik Sistemi yatırım fonlarının değerinin yükseleceği gibi değerinin de düşebileceği ihtimalidir. Mevcut durumlar değerlendirildiğinde, kişilerin yatırım yaparken yatırım fonlarının risk-kazanç getirilerini dikkatlice analiz etmesi önerilir. 

Bireysel Emeklilik Sistemi Paraları Nasıl Çekilir?

Otomatik Katılım Sistemi (OKS) ile birlikte Bireysel Emeklilik Sistemine dahil olan çalışanlar, e-Devlet üzerinden “Takasbank Bireysel Emeklilik Bilgilendirme İşlemleri” aramasını yaparak, BES’te biriken paralarını görüntüleyebilirler. Mevcut biriken miktarı çekmek isteyen kişiler, BES işlemlerini yürüttükleri kurumla iletişime geçerek, BES iptali için başvuruda bulunabilir ve paralarını alabilirler.

Bireysel Emeklilik Sistemini kullanan ve emekliliğe hak kazanan kişiler ise çalıştığı kurumdan mevcut parasının bir kısmını veya tamamını talep edebilirler. Ayrıca, arzu eden emekliler, çalıştıkları kurum ile anlaşarak paralarını her ay belli miktarlarda çekebilirler.

Bireysel Emeklilik Sistemi Devreden Katkı Payları Nedir?

Devreden katkı payı; Bireysel Emeklilik Sisteminde katkının üst limitinden faydalanmak için ödenen katkı payı tutarının aşılması halinde, şirket hesaplarına her yılın ilk günü aktarılan ve devlet katkısı hesaplamasında kullanılan pay türüdür. 

2023 yılı Bireysel Emeklilik Sistemi devlet katkısı üst limitinden yararlanabilmek için ödenmesi belirlenen katkı payı tutarı 120.096 Türk lirasıdır. Belirlenen limitin aşılması durumunda takvim yılını izleyen yılın ilk günü, aşılan tutar devreden katkı payı olarak devredilir. 

BES Miktarı Nasıl Artırılır?

BES miktarının artırımı; düzenli katkı payı ödemelerinin uzun yıllar boyunca devam etmesiyle gerçekleşir. Bireysel Emeklilik Sisteminde istikrarlı olan kişileri, devlet de teşvik etmektedir. 

Örneğin; sistemde en az 3 yıl kalan kişi, biriken devlet katkı payı ödemelerinin yüzde 15’ine sahip olabiliyorken, sistemde en az 10 yıl kalan kişi devlet katkı payı ödemelerinin yüzde 60’ına sahip olabilmektedir. 

Ayrıca 2023 yılı itibariyle devletin BES ödemelerine katkısı yüzde 23’ten, yüzde 30’a çıkarılmış ve böylece kişiler tarafından ödenen her 100 Türk lirası için 30 Türk lirası devlet katkısı ödenmeye başlanmıştır. 

Kişiler, BES miktarının artırılması konusunda yatırım yaptıkları fonları da özenle seçmelidir. Fonlardan kazanç olarak gelen geri dönüşler, BES’te biriken mevduatın artışını sağlayan bir diğer unsurdur.

BES Yatırım Yapılan Paralar Nasıl Tahsil Edilir?

Bireysel Emeklilik Sistemi içerisinde yatırım yapılan fonların kazanç getirileri olduğu gibi, kişiye zarar da ettirebilir. Fonlardan gelen kazanç veya kayıplar; BES mevduatınıza direkt olarak yansır. Kişiler, BES içerisinde biriken paralarını; emeklilik, ağır sağlık problemleri, uzun süreli işsizlik, vefat ya da tercih olarak ayrılma gibi durumlar da belli kesintiler sonrası tahsil edebilirler.

BES Fonları Nasıl Değerlendirilir?

BES fonlarının değerlendirilmesinde kişisel tecrübeler ya da uzman finansal danışmanlıklar alınarak aşağıdaki hususlar göz önünde bulundurulmalıdır:

  • Yatırım yapılacak fonun geçmiş performansı ile ileride yaratacağı kazanç potansiyelinin detaylı analizi 

  • Kar-zarar dengesini ayarlayacak, kullanıcı dostu fon çeşitliliği

  • Kısa vadeli hedefler yerine uzun vadeli yatırım stratejisi

  • Akılcı risk yönetimleriyle kişiye uygun fon seçimleri 

Son olarak, BES yatırım fonlarını değerlendirmek için seçilen metot ve ortaya konulan strateji, kişilerin alabilecekleri risk durumuna, mevcut finansal yapısına ve gelecekteki maddi istek ihtiyaçlarına göre şekillenmelidir.

Editörün Seçtikleri

Benzer İçerikleri Gör

Güncel İçerikler

Deprem Hasarı İhbarı Ve Tazminat Ödeme Süreleri
Aracıma Vurup Kaçtılar Ne Yapmalıyım?
Konut Poliçesi Kapsamında Hasar Oluştuğunda Ne Yapılmalıdır?
Kaza Tespit Tutanağı Nedir? Nasıl Doldurulur?
Trafik Sigortasında Manevi Tazminat
Otomatik BES'te İkinci Adım

Hata tepsit ettik!

Sigorta danışmanımız en kısa sürede size ulaşacaktır!

Tamam